жай

жай
I
Жай жапырақ. бот. Бір ғана алақаны бар жапырақ түрі. Өсімдікте бір ғана жапырақ алақаны болады. Мұндай жапырақты – ж а й ж а п ы р а қ деп атайды (Биология, 66). Егер сағақта бір ғана жапырақ тақтасы болса, ондай жапырақты ж а й ж а п ы р а қ деп атайды (Ботаника, 59). Жай тоғыз. этногр. Басы – ат, аяғы – лақсерке болып келетін 9 малдан тұратын (айып). Мысалы, «ж а й т о ғ ы з ғ а» басы – ат, аяғы – лақ-серкеш сияқты 9 мал төленеді (А. Нүсіпоқасұлы, Ағаш бесік., 1, 136).
II
Жай түсу. Күн күркіреген кезде жер бетіндегі бір нәрсені найзағай ұшқынының соғуы. Халық ж а й т ү с у құбылысын көк соқты, жасыл түсті деп те айтқан (Қаз. этнография., 2, 161).

Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты. . 2014.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Смотреть что такое "жай" в других словарях:

  • жай —      Национальное изделие казахской кухни. Представляет собой вяленые или сырокопченые и подсушенные верхние слои мышц задней части конины вместе с жиром.      (Кулинарный словарь В.В. Похлебкина, 2002) * * * (Источник: «Объединенный словарь… …   Кулинарный словарь

  • Жай —         Состав:         1 кг конины (жанбас задняя нога)         посолочная смесь:         25 г соли         1,5 г сахара         2 ч. ложки черного перца         1 головка чеснока или кусочек асафетиды величиной с горошину         1 ч. ложка… …   Большая энциклопедия кулинарного искусства

  • жай — (жаер, жаехэр) трудно управляемая лошадь ШхоIумкIэ къэгъэуцугъуай Шы жай Шы жаем кIалэр рихьыжьагъ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • жайқақ қағу — (Шығ.Қаз., Ү Н.) жайқақтау. Біз келсек, ол елдің арасында ж а йқ а қ қ а ғ ы п жүр (Шығ.Қаз., Ү Н.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • жай-түй — (Орал, Орда) жай күй. Шарқатпен ж а й т ү й сұрасқаннан кейін шайлауға кірдік (Орал, Орда). Совхоздың ж а йт ү й і жақсы (Орал, Орда) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • ЖАЙ —         Национальное изделие казахской кухни. Представляет собой вяленые или сырокопченые и подсушенные верхние слои мышц задней части конины вместе с жиром …   Большая энциклопедия кулинарного искусства

  • жай — зат. Малдың жақ сүйегі тәріздес етіп иіп, екі басын мықтап қайыс өріммен немесе қыл арқанмен тартып байлаған кергіш. Садақтың адырнасы сияқты кермесіне қолөнершілер жүн түткен. Керме домбыраның шегі сияқты 2 3 қатар етіп тартылған. Керменің… …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • жайқьін — зат. Жайыла түсіп, тым тырыс жатқан қйырсыз кең алқап …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • жай — (Шымк., Мақт.; Түрікм.: Мары, Таш.; Қарақ.) үй. Бір өзіме бір ж а й ы м бар (Шымк., Мақт.). Осы ж а й д ы соңғы екі жылдықта салдым (Түрікм., Таш.). Біраздан кейін күн ысып кеткен соң, ж а й ғ а кіріп отырдық (Түрікм., Мары). Оның ж а й ы үлкен… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • жай түсу — (Түрікм., Красн.) найзағай түсу. Колхоздың мал қорасына ж а й т ү с і п, үш төрт бас малы шығын болып еді (Түрікм., Красн.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»